Çek Mağduru

Hükümetin Çek Yasa Tasarısı`nda yapacağı değişiklikle tarafların uzlaşması halinde ceza erteleme yoluna gitmesi, iş dünyasında `Artık malı karşılığında çek alan, yıllarca borcun ödenmesini mi bekleyecek?` tartışmasına neden oldu.
Hükümetin Çek Yasa Tasarısı`nda yapacağı değişiklikle tarafların uzlaşması halinde ceza erteleme yoluna gitmesi, iş dünyasında `Artık malı karşılığında çek alan, yıllarca borcun ödenmesini mi bekleyecek?` tartışmasına neden oldu. Uzun zamandır Çek Yasası`nın çıkmasını bekleyen reel sektör temsilcileri, çek nedeniyle verilen hapis cezalarının kaldırılmasını isterken, ceza ertelemenin borcunu ödemekten kaçan kişiler için `kaçırılmaz bir fırsat` yaratmasına da engel olunmasını istiyor.

Yasa değişikliği, çek suçlarından hapis yatanlar için yeni bir dönemin başlangıcı sayılırken, iş dünyasının tepe noktalarında yeni bir tartışmanın da fitilini ateşledi. AKP Grup Başkanvekili Nurettin Canikli, önceki gün yaptığı açıklamada, Adalet Komisyonu`nun gündeminde bulunan ve bayramdan sonra çıkartılması hedeflenen Çek Yasa Tasarısı`nda `af mahiyetinde olmayan` bir değişiklik yapacaklarını söyledi. Çek Kanunu`na muhalefetten hapis cezası çeken 2 bin 116 kişi için yapılan düzenlemeye göre, tarafların karşılıklı rızasıyla vadesinde ödenmeyen borcun belirli vadelerde ödenmesi konusunda anlaşması halinde yürütülen kovuşturma, soruşturma ve cezanın infazı ertelenecek. Anlaşma sağlanamaması halinde ise yasa ile borçluya belli bir sürede borcunu ödeme imkânı verilecek. Borcun ödenmemesi halinde borçlu yeniden cezaevine girecek.


İş dünyasının önde gelen isimleri ise, hükümetin bu manevrasının `popülist` bir yaklaşım olduğuna ve hapis cezası ertelemenin ticaret hayata ciddi zarar verebileceğine dair kaygılarını dillendirmeye başladı. Edinilen bilgilere göre, iş dünyasının bu kaygılarını haklı bulan Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan da, Adalet Komisyonu`nda görüşülen yasa tasarısında değişiklik yapılması için harekete geçti. Daha önce çek nedeni ile hapis yatılmasını doğru bulmadığını açıklayan Babacan`ın, ekonomi dünyasının taleplerini tasarıya yansıtmak için çalışacağı belirtiliyor.

Orta Anadolu Makine ve Aksamları İhracatçıları Birliği ve Dalgakıran Kompresör Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran, bir sefere mahsus olarak `ceza ertelemesi` uygulaması yapılabileceğini belirterek, `Ancak bu ticari hayatımızdaki sorunlara çözüm getirecek bir uygulama değil. Bizim yasalarımızda iyi niyetli olanlar cezalandırılıyor, kötü niyetlilere ise müdahale edemiyorsunuz. Ekonomik krizden dolayı zor duruma düşmüş ve çekini ödeyememiş insanlara bir şans tanınması doğru. Ama bunu bilinçli olarak yapanlara karşı yapılabilecek bir şey yok` diye konuştu. Devletin söz konusu kendi alacakları olduğu zaman şahin kesildiğini ifade eden Dalgakıran, `Bu uygulama ile malı satanın alacağı neredeyse 4 yıl gecikebilecek hale geliyor. Şirketlerin de mal satarken güvenilir olanlara yönelmesi gerekiyor. Aşırı rekabetten dolayı bazı firmalar ciddi riskler alarak mal satıyor. Bu da ticari rekabeti zedeliyor` dedi.

Mevcut durumda çeki verenin de alanın da mağdur durumda olduğunu vurgulayan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Derneği(KOBİDER) Genel Başkanı Nurettin Özgenç de `Elbette art niyetli hareket edenler vardır ve bunlar bir şekilde tespit edilip cezalandırılsın. Fakat hapis cezası sorunu çözmez. Bankalar, çek verirken bakkalla grosmarketi aynı kefeye koymamalı. Nasıl kredi kartı limitini verirken birine 1000 TL, birine 10 bin TL veriyor, çek konusunda da böyle olmalı` dedi. Özgenç, birçok KOBİ`nin kriz döneminde zor duruma düşüp çek borçlarını ödeyemediğini hatırlatarak, `Bu insanlarımızın borcunu ödemesine fırsat verilmelidir. İnsanları hapse doldurmanın bir anlamı yok` şeklide konuştu.

Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu(TUSKON) Başkanı Rıza Nur Meral ise Çek Yasası`nı desteklediklerini vurgulayarak, `Dürüst, borcuna sadık tüccarla, kötü niyetli tüccarın farkının olması lazım. Olağan dışı bir dönemden geçerken, bu tür uygulamaların yararlı olacağını düşünüyorum. Çek, Türkiye`de çok önemli bir ticari enstrüman. Tedbirli tüccar da bundan sonra borçlusu iyi tahlil etmeli` değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan, çek mağdurları da yasa değişikliğinin sorunların çözümüne katkı sunmayacağını düşünüyor. Çek nedeni ile hapis cezası yatanların yakınları tarafından kurulan www.cekmagdurları.com sitesinin kurucusu Emre Birsel, `Türkiye`de herkesin borcu var. Borcu olmayan kimseyi bulamazsınız. Ama neden sadece çek borcu olana hapis cezası uygulanıyor, anlamak mümkün değil` dedi. Hükümetin 1,5 yıldır Çek Yasası`nı çıkarmaya uğraştığını hatırlatan Birsel, `Artık kimseye güvenimiz kalmadı. Erteleme kararı ile insanların ağzına bir parmak bal çalıyorlar. Bu insanlar her şeyini kaybedip, hapse girdi. İki yıllık bir sürede tüm işlerini toparlayıp, borcunu ödemesi mümkün mü? Biz borç ödenmesine değil, borcun hapisle cezalandırılmasına karşıyız` diye konuştu.


Refersans