Çek Mağduru

Esnaf siftah yapamadı protestolu senet ve karşılıksız çek patladı

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) Ekonomik Durum Tespit Anketi’ne göre, çalışmanın başlangıç yılı olan 1998’den bu yana en olumsuz dönem, 2001 ilk yarı hariç, 2009 ilk yarıda gerçekleşti. Karşılıksız çek senet sorunu ile karşılaşan işletmelerin oranı da 2008 yılının ilk yarısına göre 2009 yılı ilk yarısında yüzde 61.7’den yüzde 71’e yükseldi. Bu arada karşılıksız çek ve senetlerin toplam satışlara oranı yüzde 7.1 seviyesinde bulunuyor. Bu oran 2008 yılının ilk yarısında yüzde 4.6 idi.

Çalışmaya göre, 2008 ikinci yarıda 80.8 olan üretim endeksi, 2009 ilk yarıda düşüşle 61.5’e gerilerken, bu, 2001 ilk yarı hariç, 1998 yılından bu yana karşılaşılan en düşük değer oldu. Bu endeks değeri, üretimde olumsuzluk yaşayan işletmeler oranının yüksek düzeye ulaştığını ortaya koydu.

Üretim endeksindeki düşüş eğilimi tüm ölçekler için geçerli oldu. 2009 ilk yarıda üretim endeksi, küçüklerde 52.5, ortalarda 70.2, büyüklerde 67.7 ile 2008 ikinci yarı değerlerinin altında kaldı.

İç piyasada beklediği satış hacimlerine ulaşamayan özellikle küçük ölçekli esnaf borcunu ödeyemedi ve çarkları tıkadı. Protestolu senet tutarı 2008 yılı ilk 6 ayına göre yüzde 29.27 artıp 3 milyar 844 milyon liraya çıktı. Karşılıksız çıkan çek sayısında da tarihi rekor kırıldı

Her ne kadar Şubat ve Mart aylarına göre başta sanayi üretim endeksi olmak üzere bazı verilerde dipten dönüş işaretleri görülse de ekonominin başka önemli göstergeleri çarşı pazarda, sokakta bir canlanma olmadığını tam tersine büyük bir tıkanıklık yaşandığını ortaya koyuyor. Piyasanın tıkanıp tıkanmadığının en önemli göstergelerinden biri olan protestolu senet ve karşılıksız çek sayısında tarihi rekor seviyeler görülüyor. Merkez Bankası verilerine bakıldığında protestolu senet tutarında ilk 6 ayda 3 milyar 844 milyon TL’lik rakama ulaşıldığı dikkati çekiyor. Oysa protestolu senet tutarı 2008 yılının ilk yarısında 2.9 milyar TL seviyesindeydi. Yani 2009 ilk yarıda 2008 aynı döneme göre yüzde 29.27’lik bir artış söz konusu.

Esnafın, tüccarın elinin darda olup olmadığını gösteren bir diğer önemli gösterge olan karşılıksız çek sayısında da önemli artışlar dikkati çekiyor. 2007 ilk 7 ayından 2008 ilk 7 ayına karşılıksız çek sayısında yüzde 11.5 artış yaşanmışken, 2008’den 2009’a bakıldığında oranın yüzde 28.2’ye çıktığı göze çarpıyor. Türkiye’de her ay yaklaşık 100 bin adede yakın çek karşılıksız çıkıyor ve hukuki işleme tabi oluyor.

Nitekim Türkiye’nin nabzını en iyi tutan kurumlarından biri olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da dün Konya’da toplanan Ekonomik Koordinasyon Kurulu toplantısında bu soruna dikkat çekti.

Haberin devamı>>>>gazetevatan